MARDİN EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Her kullanımı zararlı olan ve her iki kullanıcıdan birinin erken ölümüne neden olan sigaraya karşı küresel bilinci arttırmak amacıyla 1987 yılından bu yana her yıl ‘9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü’ olarak anılmaktadır. Ülkemizde ve dünyada insan sağlığını bozan en önemli etken sigara kullanımıdır.Erkeklerde kanser ölümlerinin yüzde 35’i, kadınlarda yüzde 15’i sigara nedeni ile oluşuyor.

Sigara içen bireylerin, sigara içmeyi sürdürme veya bırakma üzerine oluşturdukları mekanizma 5 aşamalı bir süreçten oluşmaktadır. Sigaranın bırakılması çalışmalarında amaç, bu basamakların herhangi birisinde bulunan bir kişinin bir üst basamağa geçmesini sağlamak, bu şekilde sigarayı bırakmaya yönlendirmektir:

1. Bırakmayı Düşünmeyenler:

Bu bireyler, sigara kullanmaktan rahatsızlık hissetmeyen, sigara içmeyi sürdürmeyi düşünen bireylerdir. Bu gruptaki bireylere, uygun bir bilgilendirme ve duyarlılık artırma amacı ile sigara içmenin kendileri ve çevresindeki kişilerin sağlığı açısından sakıncalarının yanı sıra sigara içmenin ekonomik, çevresel, sosyal vb. açılardan olası zararları anlatılmalıdır.

2. Bırakmayı Düşünenler:

Bu bireyler, bir veya birden fazla sebepten ötürü, sigara içmeyi sürdürmeyi düşünmemekte, sigara içmekten vazgeçmek istemektedir. Bu bireyler yardım almaya hazır oldukları için yaklaşım daha kolaydır. Görüşmelerde sigara bırakma yöntemleri ile ilgili bilgi verilebilir, sigarayı bıraktıkları zaman sağlık, ekonomik vb. açılardan kazanımları anlatılmak suretiyle sigarayı bırakma konusundaki düşünceleri pekiştirilebilir.

3. Bırakmak İçin Hazır Olanlar:

Bu bireyler, sigarayı bırakma konusunda kararlı olanlardır. Görüşmelerde bu bireylere sigara bırakma yaklaşımları anlatılmalı, sigarayı bırakma sırasında karşılaşabilecekleri olası güçlükler ve bu güçlükler ile nasıl baş edebilecekleri konusunda bilgi verilmeli, kişiler sigarayı bırakmak için bir tarih belirlemeye yönlendirilmelidir.

4. Bırakanlar:

Bu bireyler, sigarayı bıraktıkları için başarılarından ötürü takdir edilmelidir. Bu süreçte nikotin yetmezliğine bağlı olabilecek bazı sorunlar konusunda bilgilendirme yapılmalı, sorun yaşadıklarında destek sağlanacağı konusunda güvence sağlanmalıdır.

5. Tekrar Başlamamayı Başaranlar:

Sigarayı bırakmış bireylerin, her an tekrar sigara içmeye başlama riski vardır. Bu nedenle sigarayı bırakmış olan bireyler özellikle ilk gün ve aftalarda desteklenmeli, sigarasız geçen her gün için vücutlarında gerçekleşen iyileşmenin önemi anlatılmalıdır.

Sigara ve tütün kullanımını bıraktığınızda;

• 24 saat sonra, vücut karbonmonoksitten temizlenir.
• 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.
• 20 dakika sonra, kan basıncı ve nabız normale döner.
• 12 ay sonra, koroner kalp hastalığı riski yarı yarıya azalır.
• 48 saat sonra, kandaki nikotin düzeyi azalır, tat ve koku alma duyularının etkinliği artar.
• 8 saat sonra, kandaki oksijen seviyesi normale döner ve kalp krizi geçirme riski azalmaya başlar.
• 5 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski, yemek borusu ve ağız boşluğu kanserlerine yakalanma riski yüzde 50 azalır.
• 10-15 yıl sonra, kalp krizi geçirme riski hiç sigara içmemiş kişilerle aynı seviyeye iner, akciğer kanseri riski sigara içenlere göre yüzde 50 azalır.
• 2-12 hafta sonra, tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve nefes tıkanması daha az görülür.
• 3-9 ay sonra, öksürük, kısa aralıklarla nefes alıp verme ve hırıltılı soluk alıp verme gibi solunum yolu problemleri düzelir, akciğer fonksiyonları yüzde 5 ila 10 oranında artar.
• 72 saat sonra, hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları fonksiyon görmeye başlar ve hava yolları kendi kendini temizlemeye çalışır. Enerji düzeyi artar.